Lịch sử xếp giấy Origami Nhật Bản

Từ khi xuất hiện thì Origami đã trở thành một trò, một nét thú vị trong phong tục của người Nhật. Chỉ cần sử dụng những mảnh giấy nhỏ là đã có thể biến hóa thành những hình dạng khác nhau, có thể là một con vật, bông hoa, hay đồ vật nào đó.

Hình Origami được biết đến nhiều nhất là hình mà các đứa trẻ đã được cha mẹ hoặc ông bà chúng dạy cho, đó là con hạc (con cò, sếu). Những hình khác gồm có hoa, bướm, cua, và thậm chí những hình dạng khó như là cây thông Giáng Sinh. Origami đặc biệt được các bé gái yêu thích.

Lịch sử Origami Nhật Bản: Tiền thân của Origami

Chúng ta biết rất ít về nguồn gốc của Origami. Vài ý kiến cho là Origami có nguồn gốc từ Trung Quốc khoảng 2000 năm trước. Nhưng điều này hầu như không đúng. Quan niệm này được phỏng đoán dựa trên việc cho rằng Origami bắt đầu có ngay sau khi phát minh ra giấy, chẳng có chứng cớ nào xác minh điều này. Giấy của triều Hậu Hán chẳng cho ta thấy chút bóng dáng nào về Origami.

Tiếng Trung Quốc chữ “giấy” là “zhi“, nó là một vật được phát minh ra để viết lên thay cho lụa. Trong phần giải thích nguồn gốc từ “giấy”- “kami” trong tiếng Nhật, nói rằng giấy đã từng được làm từ gỗ cây bulo, đọc là “kaba” hay vót từ thân tre hoặc các gỗ khác đọc là “kan“. Tất cả chúng đều là vật dùng để viết lên. Như vậy hầu như chẳng có tài liệu nào từ thời ấy cho thấy ngoài công dụng để viết lên thì giấy còn có thể dùng để xếp nữa cả.

Lịch sử Origami Nhật Bản: Người ta tin rằng Origami có nguồn gốc từ triều đại Heian dựa trên những truyền thuyết.

Ở Nhật, họ dùng giấy trong việc gói quà gọi là “tatogami” hay “tato“. Ngày nay, họ chủ yếu dùng cách đó gói kimono. Việc này thật sự có từ thời Heian. Nhưng nó không có nghĩa là khởi nguồn của Origami vì người ta chỉ gói giấy thành mỗi hình vuông.

Họ dùng giấy kẻ sọc gọi là “shide” hay “heisoku“, và búp bê giấy “hitogata” trong nghi thức của đạo Shinto. Chúng cũng có nguồn gốc cổ xưa.Tuy nhiên, ngày xưa ở Nhật chúng chẳng bao giờ được làm từ giấy cả. Hơn nữa ngay cả ngày nay chúng cũng không nhất thiết phải là búp bê gấp từ giấy.

Chúng ta có thể thấy chẳng có mối quan hệ nào giữa tôn giáo của Nhật Bản và nguồn gốc của Origami cả. Từ “giấy” trong tiếng Nhật và từ “thần” đọc cùng âm với nhau, đều là “kami“, nhưng trong tiếng Nhật cổ thì cách nhấn âm khác nhau.

Ta dùng từ Origami từ thời Heian của Nhật. Tuy nhiên cách viết khác và nó cũng không thuần túy là chỉ việc gấp giấy. Một Origami là một mảnh giấy hình phong cảnh được vẽ ở một nửa, nửa kia trắng và thường được viết chữ, thơ… lên đó. Ở Nhật Bản ngày nay, từ “origami-tsuki” (từ ghép có gốc origami) có nghĩa là “xác thực”.

Ở Nhật họ không dùng từ Origami để chỉ việc gấp giấy cho đến thời kỳ Showa. Origami được gọi là “orisue” hay “orikata” vào thời Edo, và “orimono” vào cuối thời Edo đầu thời Showa.